Sekta ya mifugo ni mojawapo ya nguzo muhimu za uchumi wa Tanzania, ikichangia takriban asilimia 7.4 ya Pato la Taifa. Ufugaji huajiri mamilioni ya Watanzania, hasa vijijini, na hutoa bidhaa muhimu kama nyama, maziwa, ngozi, mayai, na mbolea ya samadi.
Katika makala hii, tunakuletea mikoa inayoongoza kwa ufugaji Tanzania, aina kuu za mifugo, na sababu zinazochangia mafanikio ya mikoa hiyo katika sekta hii muhimu ya kiuchumi.
Takwimu za Mifugo Tanzania (Kwa Ujumla)
Kwa mujibu wa takwimu za hivi karibuni kutoka Wizara ya Mifugo na Uvuvi:
- Ng’ombe: Zaidi ya milioni 36
- Mbuzi: Takriban milioni 25
- Kondoo: Milioni 8
- Kuku: Zaidi ya milioni 90
Mikoa Inayoongoza kwa Ufugaji Tanzania
Hii hapa ni mikoa yenye idadi kubwa zaidi ya mifugo nchini, ikizingatia ng’ombe, mbuzi, kondoo na kuku:
| Nafasi | Mkoa | Mifugo Mikuu | Maelezo |
|---|---|---|---|
| 1 | Singida | Ng’ombe, mbuzi, kondoo | Maarufu kwa ufugaji wa jadi na wa asili |
| 2 | Shinyanga | Ng’ombe, mbuzi | Ufugaji wa nyanda kavu, hushikilia idadi kubwa |
| 3 | Simiyu | Ng’ombe, kondoo | Ufugaji wa jamii za Wanyiramba na Wasukuma |
| 4 | Arusha | Ng’ombe wa maziwa | Ufugaji wa kisasa wa kibiashara (agro-pastoral) |
| 5 | Manyara | Ng’ombe, mbuzi | Ufugaji mseto wa jamii za kifugaji |
| 6 | Dodoma | Kondoo, mbuzi | Ufugaji wa asili na hifadhi za mifugo |
| 7 | Mwanza | Ng’ombe, kuku | Ufugaji wa mchanganyiko na kilimo |
| 8 | Tabora | Ng’ombe, mbuzi | Ufugaji katika maeneo makubwa ya malisho |
Sababu za Mafanikio ya Ufugaji Katika Mikoa Hii
- Upatikanaji wa ardhi kubwa na ya wazi kwa ajili ya malisho
- Mila na desturi za jamii zinazopendelea ufugaji (hasa Wasukuma, Wamasai, Wabarbaig)
- Hali ya hewa ya ukame inayofaa kwa mifugo kuliko kilimo
- Upatikanaji wa masoko ya ndani na ya nje
- Mikakati ya Serikali ya kuendeleza ufugaji – mfano: Ranchi za Taifa (NARCO), Vituo vya uboreshaji wa mbegu za mifugo
Aina Kuu za Mifugo Inayofugwa Tanzania
- Ng’ombe wa maziwa na nyama
- Mbuzi wa nyama na maziwa
- Kondoo wa asili
- Kuku wa kienyeji na wa kisasa (broilers na layers)
- Nguruwe, punda, na ngamia (kwa baadhi ya mikoa ya kaskazini na kaskazini magharibi)
Changamoto za Sekta ya Ufugaji
- Uhaba wa malisho na maji msimu wa kiangazi
- Magonjwa ya mifugo (kimeta, ndigana kali, CBPP)
- Masoko yasiyo na bei ya uhakika
- Ukosefu wa elimu ya kisasa ya ufugaji
- Migogoro ya ardhi kati ya wakulima na wafugaji
Fursa na Mikakati ya Kuboresha Ufugaji
- Kuanzisha mashamba darasa na vyuo vya ufugaji
- Kutoa chanjo na huduma za afya ya mifugo
- Uendelezaji wa ranchi binafsi na za Serikali
- Ufugaji wa kisasa kwa kutumia majosho, malisho ya kupandwa na dawa
- Kuongeza thamani ya bidhaa za mifugo (usindikaji wa maziwa, ngozi, nyama)
Mikoa kama Singida, Shinyanga, Simiyu, Arusha na Manyara inaongoza kwa idadi na aina mbalimbali za mifugo nchini Tanzania. Ufugaji unatoa ajira, chakula, na kuongeza pato la Taifa. Kwa kuwekeza katika teknolojia na elimu ya kisasa, sekta hii inaweza kuwa mhimili mkuu wa maendeleo ya uchumi wa kijijini.
Soma pia:
